Alper Seyhan – Teknoloji ve Ürün Geliştirme Müdür Yardımcısı

 

Benim özel güvenlik sektöründe çalışmaya başladığım ilk yıllarda güvenliğe dair yapı taşları kendi başlarına değerlendirilirdi. Örneğin bir yerleşkede, güvenlik görevlisi devriye veya danışma-yönlendirme gibi hizmetleri kontrolsüz bir rutin içerisinde yürütürken, kameralar bakış açılarındaki hareketleri kaydetmekle yetinir, alarm sistemi ise bir yetkisiz giriş olduğunda haber verirdi. Yaşanan olaylardan sonra kamera kayıtları izlenip bolca “keşke” denir, güvenlik zafiyetinin suçlusu aranırdı.

Sonraki birkaç yıl içerisinde güvenlik hizmetlerinde, raporlama ve görev yönetimi sistemleri yaygınlaştı. Güvenlik görevlilerinin rutin faaliyetlerini kayıtlı ve uzaktan yönetilebilen bir düzen içerisinde gerçekleştirmesi yerine getirilmeyen kontrollerin yaratacağı riskleri azaltıp caydırıcılığı arttırmaya başladı. Güvenlik görevlileri devriyeleri esnasında gördükleri riskleri raporlayarak, alınacak önlemleri hızlandıran önemli bir bilgi kaynağı haline geldi. Bu risklerin kayıtlı olması, anlık olarak ilgililerine e-posta yolu ile gönderilmesi, çok basit fiziki-teknik yetersizliklerde doğan önemli zafiyetlerin bir olaya dönüşmeden engellenmesine katkı sağladı. Hatta güvenlik görevlileri zaman zaman güvenlik ile doğrudan ilgili olmayan konularda da raporlamalar yaparak, kuruluşların ana iş kollarına dair risklerde bile gözle görülür iyileşmeler sağlayabildi.

“Bugün ise artık gerçek anlamı ile güvenlik teknolojilerinin birbirleri ve güvenlik görevlisi ile sürekli bir etkileşimde olduğu ve bu etkileşimin uzaktaki bir kontrol odasından dahi yönetilebildiği bir noktadayız ve önümüzdeki yıllar bence bu konseptin yaygınlaşarak güvenlik hizmetinde ana çözüm olduğu yıllar olacak.”

Fiziki önlemler, kamera sistemleri, erişim kontrol sistemleri, alarm sistemleri, güvenlik görevlileri gibi güvenlik araçlarının hepsini verimli ve akıllı bir ekosistem içerisinde birleştirmek ve bu düzenin gözetleyicisi olarak bir uzaktan izleme merkezini kullanmak günümüz teknolojisi ve bilgi birikimi ile gittikçe daha makbul ve makul bir çözüm olmaya devam etmekte. Özellikle gittikçe artan bant genişliği ve teknolojinin gittikçe ucuzlayarak daha erişilebilir olması güvenlik hizmetleri için bu çözümü daha da uygulanabilir kılmaya devam edecek.

Güvenlik hizmetlerinde son yıllarda en dikkat çeken teknolojilerden biri şüphesiz video analiz kabiliyetine sahip kamera sistemleri. Bugün amacına uygun, doğru kurgulanmış bir kamera sistemi ile video analizi son derece etkili bir tespit sistemi olarak kullanabiliyoruz. Özellikle çevre güvenliği uygulamalarında, yani bir hat üzerinden veya bir alan içerisine yetkisiz girişlerin tespiti anlamında çok yüksek verimle kullanılabiliyor.

Biz Securitas’ta sunduğumuz uzaktan video izleme temeline dayalı güvenlik hizmetlerine RVS (Remote Video Solutions) diyoruz. Aşağıdaki videoda konsept basitçe anlatılıyor. Yerleşkenin sınırı ihlal edildiğinde video analiz sayesinde uzaktan izleme merkezi haberdar olabiliyor ve hoparlör üzerinden seslenerek kişiyi caydırabiliyor – müdahale etmesi için güvenlik görevlilerini yönlendirebiliyor.

Hatta bu gibi bir çevre güvenliği uygulamasını artık geçici güvenlik hizmetlerinde bile gerçekleştirmek mümkün. Fotoğgörülen Mobil Kamera istasyonu kendi özel römorku ile araç arkasında çekilerek istenilen yere götürülüp dakikalar içerisinde kalibre edilerek video analiz yapılabiliyor. Direk üzerindeki kameralar optik veya termal özellikli kameralarla ihtiyaca göre değiştirilerek korunacak alanın genişliği veya sınırların uzunluğu ayarlanabiliyor.

Video analiz uygulamalarının başarılı sayılabilmesi için aslında çok temel iki kriter var.

 

• Tehdidi algılayabilmek
• Yanlış alarmların sayısını kontrol edilebilir seviyede tutmak.

Yanlış alarmları azaltmanın akla gelen ilk yolu algılamanın hassasiyetini azaltmak, ancak bu kez gerçek tehditlerin algılanmaması riski de gittikçe artmakta. Kısaca güvenlik hizmetleri için bir video analizin başarılı olması demek gerçek tehdidi kaçırmadan, yüksek bir oran ile algılarken üreteceği yanlış alarmların göz ardı edilebilir seviyede olması demek.

“Video analiz uygulamalarının gittikçe daha başarılı sonuçlar veriyor olmasının en temel nedenlerinden biri kamera teknolojisindeki gelişmeler ile gittikçe daha “temiz” daha “net” resimler elde edebiliyor olmamız.”

Diğer bir neden ise gelişen işlemci gücü sayesinde video analiz algoritmaların sürekli iyileşmesi. Beş yıl önce video analiz çoğu durumda sadece kameranın görüş alanındaki görüntüde belirli bir miktardaki pikselin değişmesi sonucu alanda hareket olduğunun algılanmasından ibaret idi. Bunun en temel yan etkisi ışıktaki en ufak değişimin bile çok sayıda yanlış alarma sebep olmasıydı. Binlerce dolar harcanarak alınan “akıllı” kameraların video analiz özellikleri bir süre sonra sürekli yanlış alarm verdiğinin anlaşılması ile kapatılır, sadece kayıt yapmasına razı olunurdu.

Bugün geldiğimiz noktada ise video analiz algoritmaları resimdeki değişimleri sürekli gözlemleyerek görüş alanına giren araçları veya insanları resmin arka planından ayırabiliyor ve nesne tabanlı algılama ile yanlış alarmların çok büyük bir kısmı engelleniyor.

Özellikle Termal kameralar görünür ışık yerine ısıya bağlı kızılötesi enerji yayılımını algılayarak insan vücudunun arka plan ile çok ciddi bir zıtlığa sahip olmasını sağlayabiliyor. Bu da video analiz algoritmalarının işini kolaylaştırarak yanlış alarmların sıfıra yaklaşmasını sağlıyor.

Optik Kamera Görüntüsü: (Securitas Türkiye RVS Test sisteminden Alınmıştır)

Termal Kamera Görüntüsü:(Securitas Türkiye RVS Test sisteminden Alınmıştır)

“Özellikle termal kameralar kullanılarak sınır ihlallerinin yüzlerce metre öteden algılanması günümüz şartlarında mümkün.”

Şu ana kadar doğru kurgulandığında başarı ile çalıştırılabildiğini gördüğüm ve güvenlik hizmetleri içerisinde kullanım değeri bulan video analiz uygulamalarının bazıları ise şu şekilde:

Alan İhlali: Basitçe belirlenmiş bir alana giren kişi veya araçların tespit edilmesi.

Çizgi İhlali: Belirlenmiş bir hattı belirli yönde geçen araç veya kişilerin tespit edilmesi.

Özellikle zaman planlaması ile birlikte kullanıldığında bir alanın bir saatten sonra halen içeride olanlar tarafından terk edilebilmesi ancak içeri yeni giriş yapılamaması gibi güvenlik uygulamalarında veya araçların yerleşke içerisinde trafik akış yönüne uygun hareket etmelerinin sağlanması gibi uygulamalarda kullanılabiliyor.

Aylak Adam: Belirlenmiş bir alanda belirlenen süreden daha fazla kalan kişilerin tespit edilmesi.

Mesela geniş bir otopark alanı hayal edin. Herkes aracına doğru on , en fazla yirmi saniyede yürüyor ve aracına binip uzaklaşıyor. Ama biri var ki dakikalardır otoparkta bir aşağı bir yukarı geziniyor. Artık video analiz algoritmaları bu kişiyi tespit edebiliyor.

Duran Araç: Araçların durmamaları gereken yerlerde durma veya duraklama yapmalarının tespit edilmesi.

Varlık Koruma: Belirlenen bir nesnenin artık yerinde bulunmaması halinin tespiti.

Peş Peşe Geçiş Tespiti: Bir çizginin kısa sürede birden fazla araç veya kişi tarafından geçilmesi tespiti. Özellikle araç geçişlerini sınırlayan bariyerler veya turnikeler gibi alanlardaki yetkisiz erişimlerin tespit edilmesinde kullanılabiliyor.

Şüpheli Nesne Tespiti: Belirlenmiş bir alana bırakılan nesnelerin tespiti. Bu kuralın sağlıklı çalışması için nesnenin nispeten az hareketli bir yerde ve kamera görüş alanı içerisinde hatırı sayılır bir büyüklükte olması gerekiyor. O yüzden çok özel bir kamera kurgusu gerektirse de uygun şartlarda başarı ile çalıştırılabiliyor.

Toplanma Tespiti: Belirlenen bir alanda kişilerin bir araya toplanmasın tespiti. Yerleşkeler içerisinde veya çevresinde kişilerin belirli alanlarda toplanmaya başlaması bir çok durumda istenmeyen olayların ön habercisi olabiliyor.

Kişi Sayma: Belirli bir alana giriş ve çıkış yapan kişilerin sayılması. Ticari uygulamalarının dışında bir acil durumda hangi alanda kaç kişinin bulunduğu bilgisine erişebilmek için de önemli bir uygulama.

Akıllanan kamera sistemleri kullanılarak olayların erken tespiti ve müdahale için ise başka sistemlerin veya kişilerin tetiklenmesi mümkün. Örneğin alan ihlali gerçekleştiğinde erişim sisteminin kapıları kilitlemesi veya aylak adam tespit edildiğinde otomatik çalışacak bir anons ile kişinin daha keşif aşamasında yerleşkeden uzaklaştırılması buna örnek olarak verilebilir.

Uzaktan izleme merkezi tarafından yapılan doğrudan kişiye yönelik anonsların ise otomatik anonslara göre daha etkili olduğu görülmekte. “Siz oradaki siyah kabanlı beyefendi, özel bir mülke girdiniz, lütfen bu alanı terk edin.” gibi kişiye özel bir seslenme , izlenme hissinin etkisini ve caydırıcılığını arttırmakta.

Video analiz algoritmalarının başarılı çalışabilmesi ve en fazla verimin alınabilmesi için doğru kurgu çok önemli. Kameranın bulunduğu yükseklik, ışık şartları, mevsimsel değişiklikler, görüş alanındaki hareketler veya engeller video analizin başarısını doğrudan etkilemekte. Baştan doğru planlama ile amaca uygun yapılan projelendirme ve doğru şekilde yapılan kamera montajları verimli bir video analiz sisteminin temelini oluşturuyor. Zaman içerisinde mevsimsel değişikliklere veya kameranın görüş alanındaki her türden başka değişimlere göre kameranın veya video analizin güncel duruma uygun olarak yeniden yapılandırılması bir diğer gereklilik. Hizmet şeklinde yürütülmeyen, sadece sistem satışı şeklinde gerçekleştirilen video analiz çözümlerinin birçoğunda başlarda başarılı çalışan sistemler bile bir süre sonra kullanılamaz veya atıl hale gelebiliyor. Bu yüzden eğer video analiz sistemini doğru şekilde yönetebilecek personellerin kuruluş içerisinde istihdamı mümkün değilse (ki çok büyük ölçekli projeler dışında çoğu durumda bu mümkün olmuyor) hizmet alımı şeklinde ilerlemek ve sözleşme aşamasında sistemin tüm sorumluluğunun hizmet sağlayıcıda olacağını garanti altına almak sürdürülebilir bir sistem için önemli hale geliyor.